Artur B. Chmielewski: Polska musi mieć prężny program kosmiczny

Chmielewski w NASA dotychczas zajmował się m.in. budową instrumentów naukowych w laboratorium, testowaniem części do statków kosmicznych oraz pracą nad 15 misjami NASA. W NASA nazywają go „ABC”, po inicjałach, które mu sprytnie nadał jego ojciec - Papcio Chmiel, autor komiksu „Tytus, Romek i A’Tomek”.

We wtorek i środę Chmielewski przebywał w Rzeszowie, gdzie na zaproszenie Podkarpackiego Centrum Innowacji spotkał się m.in. ze studentami i młodzieżą zainteresowaną kosmosem. Odbył również spotkanie z przedstawicielami polskich firm z branży kosmicznej.

W rozmowie z PAP odniósł się do misji Artemis I. W środę z ośrodka NASA Kennedy Space Center na Florydzie wystartowała rakieta Space Launch System (SLS). Misja Artemis I to pierwszy krok w ramach programu, którego celem jest ustanowienie stałej obecności ludzi na Księżycu.

Jak podkreślił Chmielewski, teraz wracamy na Księżyc w innych celach niż poprzednio. „Wracamy w celach naukowych. Wracamy, bo musimy się więcej dowiedzieć o Księżycu. Było dużo odkryć na Księżycu, które nas zainteresowały. Przede wszystkim odkrycie lodu, czyli wody. To jest niesamowite, bo oznacza, że nie musimy jej transportować na Księżyc. Te bazy na Księżycu stają się więc bardziej realne” – mówił.

Jak dodał polski inżynier w NASA, bazy na Księżycu oznaczać będą, że starty rakiet odbywać się będą mogły z tej planety. Tłumaczył, że start rakiety z Ziemi wiąże się z pokonaniem ogromnego przyciągania, a ziemska atmosfera powoduje wibracje statku. „Dlatego lepiej startować z Księżyca, gdzie jest próżnia i sześć razy mniejsze przyciąganie, ale problemem było do tej pory paliwo. Ale jak jest woda, wodór i tlen – możemy robić paliwo” – podkreślił.

Jak mówił Chmielewski, w NASA zajmuje się, wraz z zespołem, budowaniem łazików marsjańskich i lotami bezzałogowymi. W siedzibie Podkarpackiego Centrum Innowacji w Rzeszowie spotkał się ze studentami i młodzieżą pasjonującą się kosmosem. Pytany, czy widzi w nich przyszłych pracowników NASA, odpowiedział, że ma nadzieję, że są to przyszli pracownicy prężnych, polskich firm kosmicznych, a nie NASA. „Oni mają być tu, mają budować firmy, które będą współpracować z NASA czy ESA (Europejska Agencja Kosmiczna). Mamy mieć prężny program kosmiczny w Polsce, dlatego, że są to dobre miejsca pracy i wynalazki” – zaznaczył.

Podał dane, z których wynika, że laboratorium (ośrodek), w którym pracuje, otrzymuje rocznie ok. 250 mln dolarów m.in. z wynalazków i patentów, które wykorzystują różne firmy, a które zostały stworzone przy programie kosmicznym. Zdaniem Chmielewskiego jest szansa, że podobnie będzie w Polsce.

„Absolutnie jest to możliwe i jeszcze do potęgi. Polacy, którzy przyjeżdżają do mnie, są niezwykle mądrzy, świetnie mówią po angielsku, ciężko pracują. Nasi menadżerowie (z NASA) są zachwyceni polskimi kobietami, które są znakomite. Jak Polki przyjeżdżają do NASA wszyscy dzwonią do mnie i pytają, jak można je zatrudnić” – mówił.

Chmielewski pytany o element rywalizacji i współpracy między NASA a innymi ośrodkami kosmicznymi w Europie, Rosji czy Chinach powiedział, że obecnie współpraca z Rosją jest minimalna. „Ale za to jest duża współpraca z Europejską Agencją Kosmiczną dlatego, że te projekty są już coraz trudniejsze. Wszystko, co było proste zostało już zrobione. Trzeba rozłożyć koszty i kompetencje np. w tak ważnych projektach, jak obrona Ziemi przed asteroidami. To jest światowy program i wszyscy powinni brać w tym udział. I sądzę, że wszyscy dorośli do tego, żeby brać w tym udział” – podkreślił. Wyraził nadzieję, że do tej dobrej współpracy z NASA dołączą również Polacy.

Pytany przez PAP nad czym obecnie pracuje w NASA, Chmielewski odpowiedział, że nad misją, która ma dostarczyć helikopter (dron) na Marsa. „Ten, który obecnie lata na Marsie to zabawka i testowanie technologii. Następny helikopter już będzie zbierał dane naukowe, latał nawet 200 kilometrów, będzie wlatywał do kraterów i jam na Marsie. To będzie trudna i ciekawa misja. Dlatego też tu jestem, w Rzeszowie, bo my jesteśmy świetni, jeśli chodzi o latanie w próżni. Wy, w Polsce jesteście świetni, jeśli chodzi o helikoptery i samoloty. Chcielibyśmy, żebyście nam pomogli w tej misji” – powiedział.

Ta misja na Marsa planowana jest na ok. 2031 r.

Chmielewski w rozmowie z PAP opowiedział również o współpracy polskich firm z NASA. Przypomniał, że w ubiegłym tygodniu w NASA była delegacja Polskiej Agencji Kosmicznej (POLSA).

„Mieliśmy burze mózgów o tym, jakie są najlepsze pola do współpracy. Byli też przedstawiciele polskich firm kosmicznych i wszyscy nam zaimponowali – dobry angielski i duża chęć współpracy. Wcześniej było z tym różnie. Poprawiłbym jednie budżet POLSA, nie musi wynosić 22 mld dolarów jak nasz, no ale 21 mld dolarów mógłby. Wtedy będziecie mogli więcej. Społeczeństwo musi zrozumieć, że to nie jest koszt, to jest napędzanie gospodarki, to są nowe firmy. Polacy są świetni w tym, trzeba dać im szansę” – mówił.

PAP - Nauka w Polsce, Wojciech Huk

huk/ aszw/